Wat is kunst? Deze vraag is niet eenvoudig te beantwoorden. Het woordenboek Van Dale definieert kunst als het vermogen om schoonheid te scheppen en esthetisch genot op te wekken: de schone kunsten. Maar is schoonheid niet subjectief? Wat de een prachtig vindt en mateloos ontroert, kan een ander volledig koud laten.
‘Art enables us to find ourselves and lose ourselves at the same time.’ Deze zin komt uit een tekst van Thomas Mertons boek No Man is an Island. En raakt hij hiermee niet de essentie? Kunst moet alle zintuigen prikkelen. Een kunstenaar wil iets uitdrukken wat niet in woorden te vatten is. Hij wil een boodschap, gevoel of emotie overbrengen via composities, kleuren, melodieën, dans of poëzie. Kunst spreekt een eigen taal die alleen het hart begrijpt.
‘Art enables us to find ourselves and lose ourselves at the same time’ - Thomas Merton
Als kunst een taal is, kunnen wij via kunst allerlei zaken met elkaar bespreken. We kunnen ons inleven in de gevoelens van de kunstenaar en waarderen hoe hij deze vertaalt in zijn werk. Ongeacht of dit werk ons aanspreekt of niet. In kunst herkennen we misschien onze eigen belevingswereld. Het kan onze overtuigingen bevestigen of ons juist aan het denken zetten over onze opvattingen. ‘Door het contact tussen ziel en kunst beïnvloeden en vervolmaken zij elkaar’, aldus een uitspraak van Wassaly Kandinsky. Deze Russische kunstschilder - altijd op zoek naar de vibraties van de ziel - geldt als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de abstracte kunt; van het expressionisme om precies te zijn.
We kunnen een kunstwerk ook analyseren door het aandachtig te bestuderen en te onderzoeken. Dit door het in de context te plaatsen waarin het is ontstaan, te kijken naar tijdsgebonden thema’s en kunststromingen, specifieke kenmerken, het materialengebruik en de werkwijze of techniek van een kunstenaar. We proberen dan verbanden te zien tussen uitvoering (de representatieve eigenschap), betekenis (de expressieve eigenschap) en de formele eigenschap (welk doel dient het?). Maar ook dan is er nog altijd ruimte voor persoonlijke interpretatie, wat ons terugbrengt bij de vraag: wat betekent kunst?
Wat is beeldende kunst?
Kort door de bocht kunnen we stellen dat personen creatieve en expressieve uiting geven aan een gevoel of idee. Deze uiting kan op verschillende manieren vorm krijgen. Theater, dans, muziek, zang en architectuur zijn ook kunstvormen. We praten over beeldende kunst wanneer het resultaat een tweedimensionale of driedimensionale vorm heeft. In feite is dit een verzamelnaam voor alle visuele disciplines: tekenen, schilderen, grafische of multimediale vormgeving, beeldhouwen en installatiekunst. Zolang het werk maar een voortvloeisel is van hoe de kunstenaar de wereld ziet, maakt het niet uit of dit abstracte of figuratieve kunst betreft.
‘Art is a line around your thoughts’ - Gustav Klimt
De creatieve en expressieve uiting van een kunstenaar wordt natuurlijk sterk beïnvloed door zijn karakter en zijn interesses. Verder spelen filosofische opvattingen, artistieke uitdagingen en specifieke kenmerken van de tijdsgeest een rol. Zo verandert de kunst rondom de vorige eeuwwisseling enorm door alle technologische, economische en maatschappelijke ontwikkelingen. Door de opkomst van de fotografie vallen geschilderde portretopdrachten meer en meer weg, waardoor beeldend kunstenaars meer vrijheid krijgen, meer ruimte voor eigen concepten en ideeën. Dit doet een beroep op hun artisticiteit en authenticiteit.
Wat is moderne kunst?
De nieuwe welvaart stimuleert kunstschilders om meer te experimenteren vanuit het gevoel en vanuit de wil om constant te vernieuwen. Dit resulteert in vernieuwende schilderijen, die vaak vooral abstracter en kleurrijker zijn. De impressionisten zetten als eerste de toon door zich tegen de erkende classicistische academische kunst te keren en te gaan spelen met licht, kleur en perspectief. Zij willen een bepaalde (subjectieve) indruk zo duidelijk mogelijk weergeven.
Als reactie op de vorm vervagende stijl van het impressionisme besteedt de kunststroming art nouveau aka jugenstil (Gustav Klimt) overdreven veel aandacht aan de secure ambachtelijke vervaardiging. Wellicht vanuit een verlangen naar de vervlogen tijden van voor de industriële revolutie. Bij de expressionisten draait daarentegen alles om de innerlijke beleving. Er zijn geen wetten of regels. De link met de werkelijkheid verdwijnt zodanig dat - ook tijdens het creatieproces - nieuwe vormen en ideeën omarmd worden. De daaropvolgende kunststromingen binnen de moderne kunst (ruwweg van 1880 tot 1970) - hoewel elk met eigen specifieke kenmerken - borduren hierop voort: kubisme, dadaïsme, surrealisme, abstract expressionisme en pop art.
‘Kunst wist het stof van het dagelijks leven van onze ziel’ - Pablo Picasso
Om te voorkomen dat we moderne kunst als containerbegrip gebruiken, moeten we onderscheid maken tussen moderne kunst en hedendaagse kunst. Alle beeldende kunst daterend vanaf 1980/90 valt onder hedendaagse kunst, ook wel contemporary art genoemd. Hoewel zich nog steeds (mondiale) trends en ontwikkelingen aftekenen, bestaan hierin geen afgebakende kunststromingen (ismes) meer.
Wat is hedendaagse kunst?
Dit houdt niet in dat kunst in een eigentijdse, populaire context minder betekenisvol is. Integendeel, dit maakt de meeste hedendaagse kunstschilders en beeldhouwers juist toegankelijker voor het brede publiek. Liefhebbers willen zich verbonden voelen of identificeren met de individuele, authentieke creatie van de kunstenaar.
Kunst, leven en tijdsgeest maken een nieuwe connectie waarin de grenzen tussen disciplines wegvallen. Hierdoor ontstaat onder meer de conceptuele kunst. Kunst die vraagt om een open mind, om intellectuele en emotionele betrokkenheid. Idee en impact zijn belangrijker dan de verschijningsvorm en ook de uitvoering staat niet vast; alles wordt uit de traditionele context getrokken.
Het overbrengen van de boodschap heeft prioriteit. Deze doelstelling zien we eveneens terug bij street artists. Street art is net als graffiti een subgenre van urban art. Vrij vertaald staat urban art voor kunst die (legaal of illegaal) onderdeel uitmaakt van het stedelijk landschap. Het mysterie rondom de ware identiteit van veel urban artists draagt bij aan hun charme. Banksy is hier een goed voorbeeld van. Hoewel hij ondertussen meer bekendheid verwerft met zijn reguliere kunst dan met zijn oorspronkelijke straatkunst.
‘Art does not reproduce what we see; rather, it makes us see’ - Paul Klee
Uiteindelijk mogen we misschien wel concluderen dat kunst geen vastomlijnde omschrijving kent. Kunst is altijd in beweging. Kunst is altijd een reactie op dat wat in de samenleving speelt. Kunst kent ook geen dagwaarde, dus investeren kan zeer lucratief zijn, maar blijft altijd een risico. Persoonlijke smaak is daarom veel belangrijker dan trends en speculaties. In het verleden bepaalden kunstrecensenten de status (waarde) van een kunstenaar, maar tegenwoordig beslist de commerciële markt of een kunstenaar succesvol is of niet. De consument kiest en stelt daarmee de populariteit vast, dus bepaalt hij in feite ook wat kunst is en wat niet.
Kunstuitleenformule van AbrahamArt
AbrahamArt werkt met een mooie kunstuitleenformule, een combinatie van huren en sparen voor particulieren. Voor de zakelijke markt is een aantrekkelijk art lease formule in het leven geroepen.
Eventuele proefplaatsingen zijn gratis en vrijblijvend te regelen. Alles wordt uit de kast gehaald om kunstliefhebbers de kans te bieden maximaal te genieten van kunst.
